Pies i człowiek pod wspólnym dachem - cz.I - WZROK
Życie z psem pod jednym dachem dostarcza dużo radości i satysfakcji pod warunkiem zrozumienia psiej psychiki i nawiązania prawidłowych relacji pomiędzy człowiekiem i zwierzęciem. W cyklu artykułów omówię różne aspekty psiej psychiki, funkcjonowania zmysłów, emocji oraz różnice w postrzeganiu świata przez psy i ludzi.
Aby uzmysłowić sobie w jak sposób myślą psy należy przede wszystkim uświadomić sobie różnicę w funkcjonowaniu zmysłów i znaczenia poszczególnych bodźców dla człowieka i dla psa.
Antropomorfizm czyli przypisywanie zwierzętom, roślinom lub zjawiskom przyrody ludzkich cech zdarza się każdemu z nas. Często mówimy o psie, że rozumie każde nasze słowo lub że robi coś złośliwie. Są ludzie, którzy ubierają psy w dziwaczne stroje i zdobione obroże, które dla psa nie posiadają żadnej wartości. Wyobrażenia wielu właścicieli o swoich psach odzwierciedla raczej ich życzenia lub problemy niż rzeczywistość.
Antropomorfizm nie jest zjawiskiem złym, może jednak być przyczyną wielu nieporozumień między psem a jego właścicielem, dlatego zachęcam do bliższego poznania naszych czworonogów i podjęcia próby spojrzenia na świat oczami naszego psa. Pomoże to zaakceptować psy jako istoty odmienne od ludzi i pozwoli zrozumieć ich zachowania, a w konsekwencji ułatwi wspólne obcowanie.
Najważniejszym zmysłem dla człowieka jest wzrok, dlatego zacznę od omówienia tego zmysłu w pierwszej kolejności mimo, że dla psa nie jest on aż tak istotny. Dla psa węch jest najważniejszym ze zmysłów i to on wykształca się u szczeniąt w pierwszej kolejności, następnie słuch, a dopiero potem wzrok.
Jak już pisałam wzrok jest najważniejszym zmysłem dla ludzi i na podstawie wrażeń wzrokowych oceniamy sytuację i budujemy obraz świata. U psa wzrok nie jest zmysłem dominującym i nie odgrywa on tak znaczącej roli w odbiorze świata zewnętrznego. Odczucia wzrokowe są tylko potwierdzeniem tego, co wcześniej pies już wie na podstawie bodźców węchowych i słuchowych.
Budowa oka ludzkiego powoduje, że najlepiej widzimy w pełnym świetle, natomiast najsłabiej o zmierzchu i o świcie. Psy z racji tego, że polowały o zmierzchu i o świcie, czyli w porze dominacji barwy szarej ewolucyjnie wykształciły zdolność wychwytywania najmniejszego blasku światła i ruchu, dlatego w tych porach dnia widzą lepiej niż ludzie.
Postrzeganie barw było dla psów sprawą drugorzędną i dlatego kosztem zdolności widzenia o zmroku jest słabe postrzeganie barw przez psy oraz znacznie słabsza ostrość widzenia, niż występuje o człowieka. Badania wykazały, że psy widzą obraz podobny do tego co ludzie patrzący przez cienki celofan. To tłumaczy fakt, że czasem nasz pies nie rozpoznaje nas nawet z bliskiej odległości, jeżeli jesteśmy dziwnie ubrani lub poruszamy się nietypowo. Dlatego, gdy widzimy, że pies nas nie rozpoznaje z dalszej odległości, należy się odezwać.
Psy mają znacznie większe pole widzenia od ludzi, dlatego nie jest łatwo podkraść się do psa. Pole widzenia człowieka jest wynosi około 200° natomiast psa około 240° u psów ze skróconą kufą i około 270 ° u psów z wydłużoną kufą.
Psy dużo lepiej od ludzi postrzegają migocące światło. Ludzie dostrzegają migotanie przy 55 mignięciach na sekundę, podczas gdy psy 75 mignięciach na sekundę. Częstotliwość migotania ekranu telewizyjnego wynosi 60 Hz, czyli przez ludzi postrzegana jest jako obraz ciągły, natomiast przez psy jako migocąca powierzchnia, co sprawia, że obrazy w telewizji nie są dla psów tak realne ani tak atrakcyjne, jak dla ludzi.
Badania nad postrzeganiem barw przez psy wykazały, że psy widzą znacznie mniej kolorów niż człowiek. Podstawowymi kolorami, jakie rozróżnianymi psy jest żółty i niebieski. Kolor zielony, pomarańczowy postrzegają jako żółty, fioletowy jako niebieski, czerwony natomiast widzą jako kolor ciemnoszary lub czarny.
W związku z powyższym dobierając zabawki dla psa należy zwróć uwagę na ich kolory. Zabawki do aportowania na podłożu trawiastym powinny być koloru niebieskiego, co ułatwi psu ich dostrzeżenie. Najlepiej gdy są różnokolorowe, w duże, dobrze odznaczające się plamy np. niebiesko – żółte. Zabawki do łapania w powietrzu powinny być koloru żółtego lub pomarańczowego, wtedy są dobrze widoczne na tle nieba.
Większa znajomość psychiki, fizjologii i zachowań psów wpłynie korzystnie na nasze relacje z psami, dlatego zachęcam do zapoznania się z kolejnymi artykułami z tego cyklu.
Lek. wet. Jolanta Łapińska zoopsycholog, behawiorysta
Wortal PSY24.PL ( www.psy24.pl )
